Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011

Do it like Iceland


   Η Ελλάδα είναι η πατρίδα της δημοκρατίας. Επίσης, η Ελλάδα ήταν αυτή η οποία έδωσε τα φώτα στο δυτικό κόσμο… μένοντας δυστυχώς η ίδια στο σκοτάδι! Βορειότερα, μια ευρωπαϊκή χώρα στις μέρες μας παραδίδει μαθήματα Δημοκρατίας. Αυτή δεν είναι άλλη από την Ισλανδία!

   Η Ισλανδία είναι μια νησιωτική χώρα, γεωπολιτικά απομονωμένη από την ηπειρωτική Ευρώπη. Καθότι είναι ηφαιστειογενές νησί, η έλλειψη πρώτων υλών έχει σαν αποτέλεσμα να υστερεί στο δευτερογενή τομέα (βιομηχανία, μεταποίηση) και η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η αλιεία. Παρότι έχει κάνει προσπάθειες στον τομέα της τεχνολογίας (λογισμικό, νανοτεχνολογία και ηλεκτρονικά), το ΑΕΠ της είναι περιορισμένο, περίπου 20 δις. $ ήτοι 15 δις Ευρώ.

   Η οικονομική κρίση προέκυψε όταν οι μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας (Landsbanki, Kaupthing Glituir) δημιούργησαν χρέη τα οποία ήταν αδύνατον και να ξεπληρώσουν. Αυτά δεν ήταν άλλα από επενδύσεις σε τοξικά ομόλογα της Lehman Brothers με αποτέλεσμα να μη μπορεί να δανειστεί λόγω υψηλού ρίσκου. Εν τω μεταξύ, η Κεντρική Τράπεζα της Ισλανδίας ήταν αδύνατο να εγγυηθεί την αποπληρωμή των χρεών των εν λόγω τραπεζών, διότι το συνολικό τους χρέος ύψους 50 δις ευρώ ήταν περίπου 6 φορές μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της χώρας. Συνεπως, οι τράπεζες κατέρρευσαν.

    Αμέσως το κράτος ανέλαβε την διαχείριση των τραπεζών προκειμένου να τις οδηγήσει σε πτώχευση χωρίς να αναλάβει το χρέος τους και κατόπιν να συστήσει νέες τράπεζες μέσα από τις στάχτες των παλαιών. Η κυβέρνηση επιχείρησε να εγγυηθεί τις εγχώριες καταθέσεις των Ισλανδών, αλλά δήλωσε ότι οι ξένοι πιστωτές, οι οποίοι ήταν κυρίως Βρετανοί, θα λάβουν μόνο 5-15% των απαιτήσεών τους, διότι δεν μπορεί το κράτος να αναλάβει το βάρος των εσφαλμένων κινήσεων των τραπεζών. Ύστερα από περιπέτειες για κατάσχεση περιουσίας της Ισλανδίας στο εξωτερικό, η κυβέρνηση κατέληξε σε περίγραμμα λύσης με την Βρετανία και την Ολλανδία ώστε να καλύψει μέρος των απαιτήσεων μέσω δανείων. Ωστόσο η νέα κυβέρνηση του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος δεν κατάφερε να επικυρώση την απόφαση αυτή αφού

      Εν τω μεταξύ, οι έντονες εσωτερικές αντιδράσεις οδήγησαν τον Ιανουάριο 2009 στην παραίτηση της κυβέρνησης. Η νέα επιχείρησε να επικυρώσει δια νόμου συμβιβασμό με Βρετανία και Ολλανδία για την αποπληρωμή των τραπεζικών χρεών. Ωστόσο, στο δημοψήφισμα  της 6-3-2010, ο ισλανδικός λαός με ποσοστό 93,2 % ψήφισε "ΟΧΙ" στην καταβολή εκ μέρους του ισλανδικού κράτους ποσού 3,1 δις ευρώ, τα οποία είχαν δοθεί από την Βρετανία και την Ολλανδία για αποζημιώσεις πολιτών τους εξαιτίας της πτώχευσης της τράπεζας Landsbanki. Ομοίως απεφάνθη και σε νέο δημοψήφισμα της 9-4-2011 με ποσοστό 59,77%.

    Αλλά οι Ισλανδοί δεν στάθηκαν μόνο στην μη αποπληρωμή του εναπομείναντος χρέους και στην αλλαγή κυβέρνησης. Στις 27 Νοεμβρίου 2010 εξέλεξαν συντακτική συνέλευση 25 μελών για την προώθηση μεγάλων συνταγματικών αλλαγών σε τομείς όπως οι αρμοδιότητες του Προέδρου και η συμμετοχή των πολιτών στην δημοκρατική διαδικασία, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και ποινική διερεύνηση του ζητήματος της χρεοκοπίας των τραπεζών, δεδομένου ότι υπήρξαν πληροφορίες περί  τραπεζικών δωρεών προς το τότε κυβερνών κόμμα της ανεξαρτησίας.

Παρακάτω παραθέτουμε μερικά γραφήματα για του λόγου το αληθές.


   Παρατηρήστε ότι μετά τη χρεοκοπία το 2008 το ΑΕΠ είχε αρνητικό ρυθμό, ωστόσο έχει αρχίσει να ανακάμπτει. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες στο 8μηνο του 2011, έχει βρεθεί πάλι σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.


    Ο πληθωρισμός μετά τη χρεοκοπία σχεδόν διπλασιάστηκε με αντίκτυπο στο βιοτικό επίπεδο των Ισλανδών. Και αυτός όμως έχει υποχωρήσει σημαντικά.


   Ωστόσο οι επενδύσεις συνεχίζουν να έχουν καθοδική πορεία. Η χώρα που χρεοκοπεί δύσκολα ανακτά την εμπιστοσύνη των αγορών.

   Αντίστοιχα εμείς στην Ελλάδα, έχουμε δει κάποια βελτίωση διανύοντας τον τέταρτο χρόνο της ύφεσης – κρίσης; Πιάσαμε ποτέ έστω και ένα στόχο; Σε αντίθεση με την Ισλανδία έχουμε την τύχη να ζούμε σε μία χώρα με στρατηγική θέση γεωπολιτικά και πλούσιο ορυκτό πλούτο. Επίσης το χρέος μας είναι ποσοστιαία μικρότερο από αυτό της Ισλανδίας (145% αντί για 300%) και όμως απαίτησε καλύτερους όρους και τους πέτυχε. Και μαζί με τους καλύτερους όρους καλύτερες συνθήκες ζωής για τους πολίτες της. Ίσως είναι ώρα να μάθουμε κάτι από αυτό το success story πριν είναι πολύ αργά για μας στο Νότο!!!



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου