Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2011

Όλα γύρω μου αλλάζουνε


   …και όλο τα ίδια μένουν, λέει το λαϊκό άσμα! Ποιος δεν έχει παρατηρήσει τη ζωή του να κάνει άπειρους κύκλους. Ένας κλείνει, κάποιος άλλος ανοίγει. Γι’ αυτούς που θυμούνται το ονομάζουν εξέλιξη καθώς έχει γίνει ¨ο παθός μαθός¨, για όσους πάλι όχι το ονομάζουν déjà vu ξαναζώντας κάθε φορά την εμπειρία για πρώτη φορά! Αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να μελετάμε την ιστορία μας, γιατί λαός που δεν ξέρει την ιστορία της δεν έχει μέλλον!  

   Δεν είναι ούτε μία, ούτε δύο … αλλά πέντε χρεοκοπίες στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας (από το 1821 και μετά). Ο σκοπός της ανάλυσης μας δεν είναι η πρωτογενής έρευνα. Για το λόγο αυτό αντιγράφω το κείμενο του περιοδικού Forbes, δημοσιευμένο από τη www.dealnews.gr στις 01.10.2011. Αυτές είναι:

1.       Ο πόλεμος ανεξαρτησίας της Ελλάδας: Ο πόλεμος για την ανεξαρτησία της Ελλάδας ξεκίνησε το 1821 και στόχο είχε τον τερματισμό της οθωμανικής κυριαρχίας, η οποία κυβερνούσε το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής για αιώνες. Το 1824, εξασφαλίστηκε από το Χρηματιστήριο του Λονδίνου ένα δάνειο ύψους 472.000 στερλινών, προκειμένου να συνεχιστεί ο αγώνας. Η προσφορά υπερκαλύφθηκε και από τους αγοραστές απαιτήθηκε να καταβάλουν μόνο το 10% της τιμής αγοράς, με την υπόσχεση ότι θα καταβάλουν το υπόλοιπο αργότερα. Επιπλέον δάνειο ύψους 1,1 εκατ. στερλινών χορηγήθηκε το 1825

Οι κερδοσκόποι και οι μεσάζοντες στο Λονδίνο «σούφρωσαν» το μεγαλύτερο μέρος των προαναφερθέντων ποσών προτού η Ελλάδα λάβει τα κεφάλαια. Ένα άλλο θέμα ήταν ότι ο πόλεμος για ανεξαρτησία μετατράπηκε σύντομα σε εμφύλιο πόλεμο μεταξύ αντίπαλων ομάδων, με αποτέλεσμα να μη γνωρίζει κανείς ποιος θα έπρεπε τελικά να παραλάβει αυτά τα κεφάλαια. Τόκοι δεν καταβλήθηκαν ποτέ στους ομολογιούχους των δύο αυτών δανείων και η αξία των ομολόγων σταδιακά μειώθηκε σε ένα κλάσμα της ονομαστικής τιμής. Μόλις το 1878 η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να προχωρήσει σε διακανονισμό των δανείων, που μέχρι τότε και με τους συσσωρευμένους τόκους είχαν ξεπεράσει τα 10 εκατ. στερλίνες.

2.       Το δάνειο του 1832: Το 1832, χορηγήθηκε ένα ακόμα δάνειο συνολικού ύψους 60 εκατ. δραχμών στην Ελλάδα, η οποία ήταν πλέον ανεξάρτητο κράτος. Το δάνειο κανονίστηκε από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Βρετανίας και υποτίθεται ότι χορηγήθηκε προκειμένου να βοηθήσει την Ελλάδα να «χτίσει» την οικονομία της και να διαχειριστεί τα αρχικά στάδια της διακυβέρνησης.

Τα κεφάλαια κατά το μεγαλύτερο μέρος τους κατασπαταλήθηκαν για τη διατήρηση του στρατού και του Βαυαρού πρίγκιπα Όθωνα, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Ελλάδας από τους Άγγλους. Η Ελλάδα κατάφερε να τηρήσει τις δανειακές της υποχρεώσεις μέχρι το 1843, όταν η κυβέρνηση σταμάτησε να καταβάλλει τις δόσεις της.

3.       Το... διάλειμμα: Μετά τη χρεοκοπία αυτή, η Ελλάδα αποκλείστηκε από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου για αρκετές δεκαετίες. Στο διάστημα αυτό, η κυβέρνηση εξαρτήθηκε από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας για τον δανεισμό της. Οι ανάγκες της κυβέρνησης ήταν στην αρχή περιορισμένες, ωστόσο σύντομα αυξήθηκαν και η Εθνική Τράπεζα της χορήγησε κεφάλαια με επιτόκια διπλάσια του διεθνούς επιτοκίου δανεισμού.

4.       Η χρεοκοπία του 1893: Αφού η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε διακανονισμό των χρεών της το 1878, οι παγκόσμιες αγορές κεφαλαίου άνοιξαν και πάλι για την Ελλάδα και -όπως ήταν αναμενόμενο- οι δανειστές προθυμοποιήθηκαν αμέσως να χορηγήσουν στη χώρα κεφάλαια. Αυτός ο δανεισμός αυξήθηκε σε μη βιώσιμα επίπεδα και η κυβέρνηση προχώρησε σε στάση πληρωμών το 1893.

Το 1898, οι ξένες πιέσεις οδήγησαν την Ελλάδα να αποδεχτεί τη δημιουργία της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διαχείριση του Ελληνικού Χρέους. Αυτή η επιτροπή ήλεγχε την οικονομική πολιτική της χώρας καθώς και την είσπραξη των φόρων και τα συστήματα διαχείρισης της Ελλάδας.

5.       Η χρεοκοπία του 1932: Στις αρχές της δεκαετίας του '30, πολλές χώρες χρεοκόπησαν καθώς η παγκόσμια οικονομία συρρικνωνόταν και εισερχόταν στη γνωστή Μεγάλη Ύφεση. Η Ελλάδα επέβαλε μορατόριουμ στην αποπληρωμή του ξένου χρέους της το 1932. Αυτή η χρεοκοπία διήρκεσε μέχρι το 1964, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα δηλαδή από οποιαδήποτε άλλη χρεοκοπία της χώρας.


   Έχω μαρκάρει με έντονα γράμματα τα σημεία που θα ήθελα να επικεντρωθώ. Σας θυμίζουν κάτι όλα τα παραπάνω; Φαίνεται να έχει αλλάξει τίποτα σε βάθος δυο αιώνων;

   Τα τελευταία ¨καλά¨ χρόνια για την πατρίδα μας, από το πολύ φθηνό δανεικό χρήμα που εισέρεε μετά από την είσοδο μας αρχικά στην ΕΕ και έπειτα στο Ευρώ έκαναν τον κόσμο να ξεχάσει την ιστορία. Όλοι πίστευαν ότι έρχονται ακόμα καλύτερες μέρες (γραμμικός τρόπος σκέψης, σοβαρό σφάλμα αντίληψης) και προσπάθησαν με κάθε τρόπο να γίνουν πλούσιοι. Θα πω μόνο μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού! Πρώτον, το όνειρο του κάθε Νεοέλληνα έγινε να μπει στο Δημόσιο και να πληρώνεται, λες και ο μισθός είναι δικαίωμα και όχι ανταμοιβή για προσφορά εργασίας. Δεύτερον, με δανεικά χρήματα νόμιζε ότι μπορεί να ζήσει μεγάλη ζωή ταξιδεύοντας Χριστούγεννα στην Ελβετία, θυμάστε τα διακοποδάνεια, εορτοδάνεια;;; Είδατε τελικά πόσο γρήγορα τα ξεχάσαμε ανεπιστρεπτί… Τρίτον, η τεράστια κατανάλωση πάνω από τις ανάγκες και δυνατότητες μας ως κοινωνία. Ένα μικρό case: Μου είχε πει το 2004 ένας φίλος ότι υπάρχει στη Γλυφάδα μεγαλύτερη αναλογία σε Porsche Cayenne ανά κάτοικο απ΄ ότι στο Μονακό! Του απάντησα η διαφορά είναι ότι στο Μονακό τα αυτοκίνητα ανήκουν στους κατοίκους, στη Γλυφάδα ανήκουν στις τράπεζες που είναι υποθηκευμένα.

   Ακόμα και σε διεθνές επίπεδο, τα δύο Μνημόνια και το ΔΝΤ σας θυμίζει κάτι από το 1999; Τελικά η χώρα μας αποτελεί το alter ego της Αργεντινής στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη μας… έχουμε τόσο πολλά κοινά! Οι αποτυχίες του ΔΝΤ από τις χώρες που πέρασε και το χάος που προκάλεσε δε συγκίνησε κανένα ηγέτη μας! Βλέπουμε τον ίδιο θίασο παίζοντας το ίδιο έργο ξανά και ξανά. Μόνο ο τόπος αλλάζει!

   Με αυτές τις απλές αναφορές, βλέπουμε ότι η ιστορία κάνει κύκλους. Άλλοτε μικρούς, άλλες φορές πάλι μεγαλύτερους. Σε γενικές γραμμές οι οικονομικοί κύκλοι διαρκούν κατά μέσο όρο 8 – 13 χρόνια. Λέτε να βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου